Volgens Patanjali, de auteur van de Yoga Sutra's, is yoga een middel om de geest te kalmeren en innerlijke rust te bereiken.
In zijn Yoga Sutra's definieert hij yoga als "yoga citta vritti nirodha,"
wat betekent dat yoga het stoppen van de stromingen of wervelingen (vritti's) van de geest is.
Patanjali beschrijft yoga als een pad dat bestaat uit acht stappen, die samen het "Achtvoudige Pad" (Ashtanga Yoga) vormen.
Deze stappen zijn:
Yama – Morele richtlijnen voor het leven, zoals geweldloosheid (ahimsa), waarheid (satya), en eerlijkheid.
Niyama – Zelfdiscipline en persoonlijke gedragsregels, zoals reinheid (shaucha) en tevredenheid (santosha).
Asana – Het fysieke aspect van yoga, namelijk de houdingen die het lichaam in staat stellen om gezond en flexibel te blijven.
Pranayama – Beheersing van de ademhaling, wat helpt om de energie (prana) in het lichaam te reguleren.
Pratyahara – Terugtrekking van de zintuigen, waardoor de geest zich van externe prikkels kan losmaken.
Dharana – Concentratie, waarbij de geest gefocust wordt op een enkel punt of object.
Dhyana – Meditatie, waarbij de concentratie zich verdiept en de geest zich in diepe rust bevindt.
Samadhi – Het uiteindelijke doel van yoga, waarin volledige eenheid en verlichting bereikt wordt, en de geest zich volledig losmaakt van het ego en de wereld.
Voor Patanjali is yoga dus meer dan alleen fysieke oefeningen. Het is een compleet systeem van zelfontwikkeling en spirituele groei, waarbij het doel is om de geest te kalmeren, de verbinding met het hogere zelf te herstellen en innerlijke vrede te vinden.
Het werkelijke doel van yoga, volgens zowel Patanjali als andere yogatradities, is spirituele bevrijding (moksha) en innerlijke vrede. Yoga helpt de beoefenaar om de geest te kalmeren, het ego los te laten, en uiteindelijk de eenheid met het hogere zelf of de universele energie te ervaren. Het is een pad naar zelfkennis, bewustzijn en verlichting, waarbij de beoefenaar leert om het voortdurende mentale lawaai, verlangens en gehechtheden te overwinnen.
Hier zijn de belangrijkste doelen van yoga:
Yoga helpt de geest tot rust te brengen, waardoor we meer in het huidige moment kunnen leven, zonder afgeleid te worden door zorgen, angst of ongecontroleerde gedachten.
Het doel van yoga is om je ware zelf te ontdekken. Het helpt je om je eigen gedachten, emoties en patronen te begrijpen, zodat je je ware natuur kunt ervaren – een staat van puur bewustzijn, vrij van afleiding en illusies.
Yoga helpt om het ego en de identificatie met het lichaam en de geest los te laten. Door deze gehechtheden los te laten, kun je het besef bereiken dat je meer bent dan alleen je fysieke vorm of gedachten.
Yoga richt zich op het herstellen van de verbondenheid met het universum, de natuur en andere mensen. Het benadrukt het besef van eenheid, niet alleen met jezelf, maar ook met alles om je heen.
Hoewel de fysieke aspecten van yoga belangrijk zijn (zoals asana's en pranayama), wordt het werkelijke doel niet bereikt door simpelweg sterker of flexibeler te worden. De lichamelijke voordelen zijn een hulpmiddel om de geest en het lichaam voor te bereiden op een dieper niveau van zelfbewustzijn en innerlijke rust.
Een fysieke oefening alleen
Yoga wordt vaak verkeerd begrepen als alleen maar een fysieke activiteit om fit te worden. Het is veel meer dan dat. De fysieke houdingen (asana's) zijn slechts één onderdeel van het grotere geheel van yoga, en dienen om de geest te ondersteunen in zijn reis naar verlichting.
Een manier om te ontsnappen aan het leven
Yoga is geen middel om te ontsnappen aan de realiteit of om te ontsnappen aan emoties, problemen of verantwoordelijkheden. Het doel is eerder om je te helpen deze ervaringen met meer bewustzijn en acceptatie aan te gaan.
Een religie
Hoewel yoga zijn oorsprong in het hindoeïsme en boeddhisme heeft, is het geen religie op zich. Het is een spirituele praktijk die kan worden beoefend door mensen van elke religieuze achtergrond of zonder religieuze overtuiging. Het richt zich op het verbeteren van de geestelijke en lichamelijke gezondheid, en het ontwikkelen van innerlijke vrede.
Ego-versterking
Yoga is ook niet bedoeld om je ego te versterken of je status te verhogen. Het doel is juist om het ego te verminderen, zodat je kunt ervaren wie je werkelijk bent, los van de rollen of identiteiten die je hebt aangenomen in het dagelijkse leven.
Samenvattend: het werkelijke doel van yoga is om innerlijke vrijheid, rust en eenheid te bereiken, en niet alleen om fysieke fitheid of oppervlakkige doelen na te streven. Het gaat om het cultiveren van een diepe verbinding met jezelf en het universum, en het loslaten van alles wat je in de weg staat om dat te ervaren.
Innerlijke vrede is een staat van kalmte, balans en harmonie in jezelf, ongeacht de externe omstandigheden. Het betekent dat je in staat bent om met rust en acceptatie om te gaan met je gedachten, emoties en de uitdagingen die het leven met zich meebrengt. Het is de ervaring van een diep gevoel van welzijn en stabiliteit, zowel mentaal als emotioneel.
Hier zijn enkele belangrijke aspecten van innerlijke vrede:
1. Acceptatie van jezelf en je omstandigheden
Innerlijke vrede komt voort uit het accepteren van wie je bent, inclusief je sterke en zwakke punten. Het betekent niet dat je perfect moet zijn, maar dat je vrede hebt met waar je op dit moment in je leven staat, zonder constante zelfkritiek of het verlangen naar verandering.
2. Loslaten van negatieve emoties
Het gaat erom negatieve gevoelens zoals angst, woede, wrok of verdriet los te laten, of in ieder geval te leren hoe je ermee omgaat zonder dat ze je gemoedstoestand beheersen. Innerlijke vrede komt wanneer je deze emoties niet als iets permanents beschouwt, maar als tijdelijke ervaringen die komen en gaan.
3. Vrijheid van stress en zorgen
Innerlijke vrede betekent dat je niet constant bezig bent met zorgen over de toekomst of het verleden. Het is het vermogen om in het huidige moment te leven, zonder je te verliezen in wat er nog moet gebeuren of wat er al is gebeurd.
4. Verbinding met jezelf en je waarden
Het is de ervaring van leven op een manier die in lijn is met je diepste waarden en overtuigingen. Wanneer je handelt volgens je innerlijke principes, voel je je meer in balans en in vrede met jezelf.
5. Het vermogen om te vergeven
Innerlijke vrede wordt vaak versterkt door vergeving, zowel naar anderen als naar jezelf. Het betekent het loslaten van oude wrok, wat ruimte creëert voor innerlijke rust en vrijheid.
6. Veerkracht in het gezicht van uitdagingen
Het betekent ook het vermogen om kalm te blijven in het aangezicht van moeilijkheden of tegenslagen. Innerlijke vrede maakt het mogelijk om te reageren met sereniteit in plaats van te reageren vanuit emotie of stress.
7. Emotionele balans
In plaats van extreme pieken van geluk of diepe dalen van verdriet, ervaar je een kalme en evenwichtige benadering van je emoties. Je accepteert dat emoties komen en gaan, en je hebt geen behoefte om ze te verbergen of te onderdrukken.
Kortom, innerlijke vrede is een staat van zijn waarin je in harmonie bent met jezelf, waarin je niet afhankelijk bent van externe omstandigheden om je gelukkig of tevreden te voelen. Het komt voort uit het vermogen om je gedachten en emoties te observeren zonder erdoor meegesleept te worden, en het maakt het mogelijk om op een rustige en evenwichtige manier door het leven te navigeren.
het achtvoudige pad van Patanjali (Ashtanga Yoga) is bedoeld als een route naar innerlijke vrede (en uiteindelijk bevrijding). Hoewel innerlijke vrede niet als aparte stap wordt genoemd, is het een resultaat van het volgen van het hele pad.
innerlijke vrede (santosha, rust, vrede met wat is) zit verweven in meerdere stappen. Hieronder even een overzicht van het pad met waar "innerlijke vrede" in terugkomt:
Het Achtvoudige Pad van Patanjali:
Yama – ethische richtlijnen (naar buiten gericht)
Zoals ahimsa (geweldloosheid), satya (waarachtigheid)
Innerlijke vrede ontstaat hier doordat je stopt met strijd tegen anderen en de wereld.
Niyama – innerlijke disciplines (naar binnen gericht)
Hier zit santosha (tevredenheid) direct in.
Santosha = innerlijke vrede, aanvaarding van wat is.
Ook shaucha (zuiverheid), tapas (discipline) en svadhyaya (zelfstudie) leiden tot meer rust in jezelf.
Asana – houdingen
Door het lichaam in balans te brengen, kan ook de geest tot rust komen.
Pranayama – adembeheersing
Kalme adem = kalme geest = innerlijke vrede.
Pratyahara – terugtrekken van de zintuigen
Vrede ontstaat wanneer we ons niet laten meeslepen door externe prikkels.
Dharana – concentratie
Innerlijke vrede door focus; de geest wordt éénpuntig.
Dhyana – meditatie
Hier begint echte innerlijke stilte en vrede zich te verdiepen.
Samadhi – eenheid, verlichting
Ultieme innerlijke vrede; de geest is volledig stil en opgelost in het Zijn.
Innerlijke vrede ervaren is een proces dat vaak tijd, oefening en zelfbewustzijn vereist.
Het gaat niet om een permanente staat van rust, maar om momenten van kalmte en balans in het dagelijks leven.
Hier zijn enkele manieren waarop je innerlijke vrede kunt cultiveren:
1. Mindfulness en Aanwezigheid
Wat: Wees je bewust van het huidige moment, zonder oordeel. Dit betekent dat je je gedachten, emoties en fysieke sensaties accepteert zonder ze te veroordelen of te veranderen.
Waarom: Wanneer je volledig aanwezig bent, laat je de zorgen over de toekomst en het verleden los. Dit vermindert angst en stress, wat bijdraagt aan innerlijke vrede.
2. Meditatie
Wat: Door regelmatig te mediteren kun je je geest kalmeren. Dit kan bijvoorbeeld door ademhalingsmeditatie, mindfulness of een andere techniek die je helpt om je gedachten los te laten.
Waarom: Meditatie helpt om je geest te centreren en je emoties in balans te brengen, waardoor je innerlijke rust en vrede kunt ervaren.
3. Zelfacceptatie
Wat: Accepteer jezelf zoals je bent, met al je sterktes en zwaktes. Dit betekent dat je niet constant bezig bent met jezelf te verbeteren, maar dat je jezelf waardeert voor wie je nu bent.
Waarom: Zelfacceptatie vermindert innerlijke conflicten en helpt je om in vrede met jezelf te leven, ongeacht externe omstandigheden.
4. Loslaten van Controle
Wat: Laat de behoefte los om alles in je leven perfect onder controle te houden. Dit betekent dat je accepteert dat er dingen zijn die je niet kunt veranderen.
Waarom: Het loslaten van controle bevrijdt je van stress en zorgt ervoor dat je niet vast komt te zitten in onnodige zorgen over dingen buiten je macht.
5. Vergif de Haat en Wrok
Wat: Loslaten van boosheid, haat of wrok jegens anderen. Dit kan door vergeving, wat niet betekent dat je de andere persoon goedkeurt, maar dat je jezelf bevrijdt van negatieve emoties.
Waarom: Wrok en boosheid creëren innerlijke onrust. Door te vergeven, laat je deze emoties los en vind je vrede in je hart.
6. Omarmen van Rustige Activiteiten
Wat: Neem tijd voor activiteiten die je helpen om je geest te kalmeren, zoals wandelen in de natuur, luisteren naar muziek, lezen of gewoon in stilte zitten.
Waarom: Deze momenten van rust geven je de ruimte om te ontspannen en te verbinden met jezelf, wat bijdraagt aan innerlijke vrede.
7. Grenzen Stellen
Wat: Leer om "nee" te zeggen wanneer iets niet goed voor je voelt of wanneer je te veel hooi op je vork neemt. Het stellen van gezonde grenzen helpt je om niet overbelast te raken.
Waarom: Het respecteren van je eigen grenzen helpt je om stress te verminderen en geeft je de ruimte om in balans te blijven.
8. Dankbaarheid Oefenen
Wat: Focus op de positieve aspecten van je leven. Schrijf bijvoorbeeld elke dag drie dingen op waarvoor je dankbaar bent.
Waarom: Dankbaarheid helpt je om je focus te verleggen van wat je mist naar wat je hebt, wat een gevoel van tevredenheid en vrede creëert.
9. Rust en Slaap
Wat: Zorg voor voldoende slaap en rust. Een vermoeide geest is vaak onrustig en prikkelbaar.
Waarom: Door goed voor je lichaam en geest te zorgen, kun je je energie herstellen en je geest kalmeren, wat bijdraagt aan innerlijke vrede.
10. Verbinding met de Natuur
Wat: Breng tijd door in de natuur. Of het nu een wandeling in het park is of een langere tijd in het bos, natuur heeft een kalmerend effect op de geest.
Waarom: De natuur heeft een rustgevende invloed op onze psyche en helpt ons om ons te verbinden met iets groter dan onszelf, wat een gevoel van vrede bevordert.
Het is belangrijk te begrijpen dat innerlijke vrede niet iets is dat je zomaar bereikt, maar een proces van voortdurende oefening en bewustzijn.
Het begint met het accepteren van jezelf, het loslaten van wat je niet kunt veranderen, en het vinden van momenten van rust en stilte te midden van de drukte van het dagelijks leven.
Het is een reis, en elke stap die je zet, brengt je dichter bij een staat van kalmte en balans.